Mevsimsel depresyon, mevsimlere bağlı olarak değişen depresyon türlerinden birisidir. Mevsimsel depresyon her yıl aynı dönemde başlayıp aynı dönemde sonlanır. Mevsimsel depresyon yaşayan insanların çoğunda belirtiler sonbaharda başlayıp kış boyunca devam eder ve kişi kendini sürekli halsiz ve keyifsiz hisseder. Daha az karşılaşılmakla birlikte mevsimsel depresyon ilkbahar ve yaz aylarında da ortaya
çıkabilir.
Mevsimsel Depresyon Belirtileri Nelerdir?
İsteksizlik, mutsuzluk, umutsuzluk
Kaygılı düşüncelerde artış
Yorgunluk, halsizlik
Uyku bozuklukları (az ya da çok uyku hali)
İştah değişimleri (iştahsızlık ya da iştah artışı)
Değersizlik, suçluluk hisleri
Dikkati toplamada güçlük
Günün geneline yaygın bir üzgünlük hali
Yaşama dair isteksizlik, pes etme hissi
Kış depresyonu adı da verilen bu depresyonun belirtileri şunlardır:
- Aşırı uyuma
- İştahta değişiklikler, özellikle karbonhidrat isteği
- Kilo alımı
- Yorgunluk ve düşük enerji
Yaz depresyonu adı verilen bu türde görülen bazı belirtiler şunlardır: - Uykusuzluk
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Rahatsız ve endişeli hissetme
Mevsimsel Depresyon Nedenleri Nelerdir?
Mevsimsel depresyonun nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Fakat etki edebilen bazı faktörler şunlar olabilir:
- Biyolojik saat (sirkadiyen ritim): Sonbahar ve kış mevsimlerinde azalan güneş ışığı, mevsimler depresyona neden olabilir. Güneş ışığındaki bu düşüş vücudunuzun biyolojik saatini etkileyerek depresif duygulara yol açabilir. Klinik psikolog.
- Serotonin seviyesi: Beyinde ruh halini etkileyen bir kimyasal olan serotonin
seviyesinin düşüşü, mevsimsel depresyona neden olabilir. Güneş ışığının azalması da serotonin seviyesini düşürerek depresyonu tetikleyebilir. - Melatonin seviyesi: Mevsimdeki değişiklikler, uyku düzeni ve ruh halini etkileyen
melatonin dengesini bozabilir.
Mevsimsel Depresyon Risk Faktörleri Nelerdir?
Mevsimsel depresyona kadınlarda daha sık rastlanır ve gençleri daha çok etkiler.
- Aile Geçmişi: Mevsimsel depresyon geçiren kişilerin ailesindeki kişilerde de mevsimsel depresyon veya depresyonun farklı bir türü görülebilir. Klinik psikolog.
- Majör Depresyon veya Bipolar Bozukluk: Bu hastalıklardan birine sahipseniz depresyonun mevsimsel belirtileri şiddetlenebilir.
- Ekvatordan uzakta yaşamak: Mevsimsel depresyonun, ekvatorun kuzeyinde ve güneyinde yaşayan kişilerde daha sık rastlandığı görülmüştür. Bunun sebebinin kış mevsiminde güneş ışığının azalması ve yaz günlerinin uzun sürmesi olduğu
düşünülmektedir.
Mevsimsel Depresyon Olduğu Nasıl Anlaşılır?
- Mevsimsel depresyonun belirtileri diğer depresyon türleri ve ruh sağlığı sorunlarına benzemesi nedeniyle teşhisi kolay olmayabilir. Konya psikolog.
- Fiziksel Muayene: Doktorunuz genel sağlık durumunuzu inceler. Bazı durumlarda depresyon, altta yatan fiziksel sağlık sorunlarından kaynaklanabilir.
- Kan Tahlilleri: Tam kan sayımı veya tiroit testi ile değerleriniz ölçülür.
- Psikolojik Değerlendirme: Depresyon teşhisi için doktorunuz sizden belirtilerinizi, düşüncelerinizi, duygularınızı ve davranışlarınızdaki değişikliklerinizi bildirmenizi isteyebilir.
Mevsimsel Depresyon Tedavisi Nedir?
- Mevsimsel depresyon tedavileri arasında ışık terapisi, ilaçlar ve psikoterapi sayılabilir.
- Işık terapisi: Fototerapi de denen ışık terapisinde özel bir ışık kutusuna birkaç adım uzaklıkta oturulup, her gün uyanınca bir saat boyunca parlak ışığa maruz kalınır. Işık terapisi doğal ışığı taklit ederek beyinde ruh halini etkileyen kimyasallarda değişikliklere
neden olur. Konya psikolog. Mevsimsel terapide genelde ilk başvurulan tedavi yöntemi ışık terapisidir. Birkaç gün içerisinde etkisini göstermeye başlar, bazı yan etkileri de görülebilir. - Psikoterapi: Konuşma terapisi de denen psikoterapi, mevsimsel depresyon tedavisinde başvurulan bir diğer yöntemdir. Bilinen bir psikoterapi türü olan bilişsel davranış terapisinin bazı faydaları olabilir:
Kendinizi kötü hissettiren negatif düşünceleri ve davranışları tanımlayıp değiştirebilirsiniz.
Mevsimsel depresyonlar başa çıkmanın sağlıklı yöntemlerini öğrenebilirsiniz
Stresinizi kontrol etmeyi öğrenebilirsiniz - Zihin-beden ilişkisi: Bazı zihin beden teknikleri mevsimsel depresyonlar başa çıkmanıza yardımcı olabilir:
Yoga gibi rahatlama teknikleri
Meditasyon
Güdümlü görüntüler
Müzik veya sanat terapisi
Mevsimsel depresyon için tedavinize ek olarak hayat tarzınızda bazı değişiklikler yapabilirsiniz:
Bulunduğunuz yeri güneşlendirin ve aydınlatın, perdelerinizi açın ve evinize doğal ışığın girmesini sağlayın. Evde ya da ofisteyken pencerelere yakın durun.
Dışarıya çıkın, yürüyüş yapın, parkta öğle yemeği için, ya da sadece bir banka oturun ve güneşin tadını çıkarın. Soğuk ve bulutlu günlerde bile sabahları iki saat dışarıda kalmak size iyi gelecektir. Konya psikolog.
Egzersiz yapın ve diğer fiziksel aktiviteler stresi ve anksiyeteyi azaltarak
mevsimsel depresyonun belirtilerini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.