Kekemelik Nedir?
Kekemelik, bireylerin konuşma sırasında yaşadığı zorlukları tanımlayan bir terimdir. Bu bozukluk, genellikle kelimelerin tekrarlanması, seslerin duraklaması veya hecelerin tekrar edilmesi gibi belirtilerle kendini gösterir. Kekemelik yaşayan kişiler, konuşmalarında belli kelimeleri veya sesleri tekrar etmek zorunda kalabilirler ya da konuşma sırasında duraksamalar yaşayabilirler. Bu durum, özellikle anlık bir konuşma esnasında kelime bulmakta zorluk çekmelerine yol açabilir. Kekemelik genellikle çocukluk döneminde başlamaktadır; bu durum, çocukların sosyal etkileşimlerini ve iletişim becerilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Kekemelik, bireylerin kendine güvenini azaltabilir ve sosyal ortamlarda sıkıntı yaşamalarına neden olabilir. Bu nedenle, kekemeliği olan bireylerin desteklenmesi ve tedavi edilmesi önemlidir.
Kekemeliğin Belirtileri
Kekemelik belirtileri arasında;
- Kekemelikte, ses, hece veya kelimelerin tekrarı (örneğin “b-b-b-balon”),
- Kekeme bireyin seslerin uzatılmasını engelleyememesi (örneğin “sss-sebze”),
- Konuşmaya sırasında olan duraklamalar,
- Kekeme olan kişide ki, tereddüt etme ve konuşma sırasında gerginlik hissi
Kekemeliğin Nedenleri
Kekemeliğin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, birkaç etkenin bir araya gelmesiyle geliştiği düşünülmektedir:
- Genetik Faktörler: Bireylerin kekemelik gibi dil ve konuşma bozukluklarını yaşama olasılığını etkileyen önemli bir unsurdur. Ailede kekemelik öyküsü bulunan bireyler, yani ailenin diğer bireylerinde bu sorun görülmüşse, bu bireylerin kekemelik yaşama riski artmaktadır. Bu durum, genetik mirasın rolünü ortaya koymaktadır. Kekemelik, yalnızca eğitim veya çevresel faktörlerle değil, aynı zamanda genetik geçişle de ilişkilidir. Eğer bir ailenin geçmişinde kekemelik öyküsü varsa, bu durum nesiller boyunca aktarılabilen bir özellik olarak düşünülebilir. Dolayısıyla, ailesinde kekemelik görülen bireyler, bu rahatsızlığa maruz kalma konusunda daha hassas bir durumda olabilirler. Bu, kekemelik tedavisinde ve müdahalesinde özel dikkate alınması gereken bir faktördür.
- Nörolojik Faktörler: Beyinde konuşma ile ilgili işlevsel farklılıklar, kekemeliği etkileyebilir. Kekeme bireylerin beyin fonksiyonlarında, normal konuşma yapanlara kıyasla farklılıklar saptanmıştır.
- Dil Gelişimi ve Çevresel Faktörler: Çocukların dil gelişim döneminde, yani konuşma ve dil becerilerinin geliştiği kritik bir evrede, çeşitli zorluklar yaşamaları mümkündür. Bu zorluklar, çocukların iletişim kurma yetilerini olumsuz yönde etkileyebilir ve kekemeliğe yol açabilecek faktörler arasında yer alır. Aynı zamanda, çevresel stres faktörlerinin de kekemelik üzerinde etkili olduğu belirtilmektedir. Çocuklar, aile içi ilişkiler, okul ortamı, sosyal etkileşimler gibi farklı çevresel koşullardan etkilenebilirler. Bu stres faktörleri, çocuğun psikolojik durumunu ve dolayısıyla dil gelişim sürecini olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin, aşırı stres altında olan bir çocuk, konuşma sırasında daha fazla zorluk yaşayabilir ve bu da kekemeliği tetikleyebilir.
Kekemelik Çeşitleri
Kekemelik türleri arasında;
- Gelişimsel Kekemelik: Gelişimsel kekemelik, bireylerin çocukluk dönemlerinde ortaya çıkan ve çoğunlukla bu dönemde kendiliğinden düzelme gösteren bir konuşma bozukluğudur. Genellikle 2 ila 5 yaşları arasında başlar ve çocuk gelişiminin doğal bir parçası olarak kabul edilir. Çocuklar bu dönemde dil ve konuşma becerilerini geliştirdikleri için zaman zaman akıcılıkta aksaklıklar yaşayabilirler. Gelişimsel kekemelik, çocukların kendilerini ifade etme yetenekleri üzerinde geçici bir etki yapabilir, ancak çoğu çocuk bu durumu aşarak normal konuşma becerilerini kazanır. Kekemelik, başka bir konuşma veya iletişim bozukluğu ile karıştırılmamalıdır; bu dönemde yaşanan kekemelik genellikle zamanla geçer ve tedavi gerektirmeyebilir. Ancak, bazı durumlarda çocukların ergenlik dönemine ya da yetişkinliğe ulaşırken kekemelikleri devam edebilir, bu da daha ileri değerlendirme ve destek gerektirebilir. Ebeveynler, çocuklarının konuşma gelişimine dikkat etmeli ve gerektiğinde uzmanlardan yardım almalıdır.
- Kalıcı Kekemelik: Yetişkinliğe kadar devam eden bir durumdur.
- Edinilmiş Kekemelik: Bireylerin dil ve konuşma yeteneklerinde meydana gelen bir bozukluktur ve genellikle beşin felç veya yaralanmalar gibi durumlar sonucunda ortaya çıkar. Bu tür kekemelik, kişi normalde akıcı bir şekilde konuşabiliyorken, bir travma veya hastalık sonrasında konuşma akışını kaybetmesiyle kendini gösterir.
Kekemelik Nasıl Tedavi Edilir?
Kekemeliğin tedavisinde genellikle konuşma terapisi, bilişsel davranışçı terapi ve çeşitli egzersiz yöntemleri uygulanır. Terapi ve tedavi sürecinde, bireyin yaşadığı durum, belirtilerin şiddeti ve kişisel ihtiyaçlar göz önünde bulundurulur. Çocukluk döneminde tedavi edilmesi, ileride oluşabilecek akıcılık problemlerini önlemede etkilidir.
Konya’da Kekemelik Terapisi
Kekemelik, hem psikolojik hem de fiziksel faktörlerle ilgili karmaşık bir bozukluktur. Erken müdahale ile tedavi sürecinin daha etkili olması mümkündür. Dolayısıyla kekemeliği olan bireylerin bir uzmandan destek alması çok önemlidir. Konya’da Moral Psikoloji olarak doğru destek ve terapi yöntemleriyle kekemelik konusunda gelişme kaydetmeniz, kekemeliğin etkisini en aza indirmeniz mümkündür. Uzman klinik psikolog ekibimizden profesyonel destek almak, detaylı bilgi ve randevu için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bağlantılar
