Ergenlik dönemi çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olarak da adlandırılmaktadır. Başlangıç yaşı cinsiyete, gelişme durumuna, coğrafyaya göre değişim gösterse de genellikle erkeklerde 12-15, kızlarda 9- 12 yaş aralığında başlamaktadır.
Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olan ergenliğin 25 yaşına kadar devam ettiği görülmektedir.
Bu dönemde bedensel, duygusal ve bilişsel değişimi beraberinde getirmektedir. Ergenlik dönemi ile birlikte bireylerin toplum içerisindeki rollerinde de değişiklikler olmakla birlikte toplumun beklentilerinde de değişiklik gözlemlenmektedir.
Ergenlik Döneminde Fiziksel Değişimler
Ergenlik döneminde bireysel farklılıklar olmakla birlikte genellikle tüm bireylerde aynı aşamalarda gerçekleşir. Kızlarda ergenlik başlangıcı genellikle erkeklere göre bir kaç yaş daha erkendir
• Ergenlikte boy ve kilo artışı olur.
• Vücutlarında tüylenme başlar.
• Üreme organlarında gelişim başlar.
• Yağlanmalar artar.
• Sivilceler ortaya çıkar.
• Kaslar gelişir.
• El ve ayaklar diğer organlara göre daha hızlı gelişir.
• Cinsiyet gelişimini sağlayan; östrojen hormonu kızlarda, testosteron hormonu erkeklerde daha fazla salgılanmaya başlar.
• Kızlarda ergenliğe girmesiyle regl döngüsü başlar.
• Erkeklerin ergenliğe girmesiyle koltuk altları, göğüs bölgelerinde ve cinsel bölgelerinde kıllanma görülmektedir.
• Ergenlerde sesin çatallanma ve çatlaması görülür.
Ergenlik döneminde görülen fiziksel değişimlerden bazılarıdır.
Ergenlikte Bilişsel Gelişim
Ergenlikte meydana gelen temel bilişsel değişim, soyut veya varsayımsal düşüncenin ortaya çıkmasıdır. Varsayımsal olasılıklar hakkında mantıklı bir şekilde akıl yürütme becerisi de kazanılır.
Ergen ve yetişkin düşüncesi şimdi ve burada’yı kapsar ve birlikte mevcut olmayan olasılıkları göz önüne almaya, incelemeye yönelik eğilim ve yetenek geliştirir.
Ergenlik, mecaz ve mizah kavramlarını anlama ve kullanma becerisinin geliştiği, dil kullanma becerisinin soyut olarak da öğrenildiği dönemdir.
Ergen bir problemle karşılaştığında aynı anda pek çok faktörü içeren bileşimsel bir mantık kullanmaya başlamıştır. Sembol içinde ikinci bir sembol sistemi daha kullanabilmektedir. X, Y, Z gibi semboller problem çözme becerisinde kullandığı sembollerdendir.
Ergen bilişinin bir başka özelliği de düşüncenin hem gerçek hem de olası durum ya da bilgilerle ilgili olmasıdır.
Bir problem karşısında bu problemle ilgili gerçek ya da olası durumları içeren hipotezler oluşturabilmektedir.
Böylelikle ergen varsayımlar karşısında hipotezini deneysel bilgiye ulaşmada sınayıp, doğru ve yanlışlığını test edebilmektedir.
Ergenlikte soyut olan ;Adalet, sevgi, saygı, eşitlik gibi değerler daha iyi anlaşılır.
Ergenlikte Kişisel Gelişim
Ergenlik dönemi kimlik oluşumunun gerçekleştiği bir süreçtir.
Yetişkinliğe sağlıklı bir geçişin en önemli koşulu kimlik kazanmadır. Kimlik, bireyin kendine özgü davranış, düşünce ve başkalarından ayıran her türlü farklılıklarıdır. Kimliğin oluşması süreci ergenlikten çok önce bebeklikte başlar ve
önceki dönemlerin başarılı bir şekilde tamamlanmış olması ergenliğe geçişi kolaylaştırır. Ergendeki bedensel büyüme ile birlikte çok kısa bir süre içinde yetişkin görünümü alır. Artık bir çocuk olmadığı çevresi tarafından hissettirilmeye başlanır. Ergen bilinçdışı olarak bazı soruların cevabını aramaya başlar. Ben kimim?, yaşam amacım nedir? gibi. Geleceğe dönük kararlar almaya, kendi kararlarını verme ve benliğini oluşturmaya başlayabilmesi için ergen bu süreçte birçok defa hayatıyla ilgili olarak denemelerde bulunur. Verdiği kararların sürekli, değişmesi ve kararsızmış gibi görünmesinin sebeplerinden biri budur. Bunun çözümlenmesi ergen için geleceğinin yavaş yavaş oluşması anlamına gelirken, krizin çözüme kavuşamaması daha büyük sıkıntılara gebedir. Toplum içinde kendi seçtiği ideolojiye uygun bir rol bularak kendi kimliğini oluşturmaya çalışır. Ergen artık büyüdüğünü düşünürek özgür ve bağımsız olduğunu hisseder. Arkadaşlık kavramı daha bir önem kazanır. Kendi sırlarını paylaşabileceği beraber bir şeyler yapabileceği birilerine ihtiyaç duyar Bu dönemde lider olma, kendi başına bir şeyleri başarabilme, kendini kanıtlayabilme veya kendine hayranlık uyandırmaya çalışır.