İstifleme bozukluğu, kişinin kullanmadığı, işlevini yitirmiş ya da maddi değeri olmayan eşyaları atamaması ile ortaya çıkan bir ruhsal bozukluktur. Zamanla ev, iş yeri gibi yaşam alanları kullanılmaz hale gelir. Bu durum, kişinin hem günlük yaşamını hem de sosyal ilişkilerini ciddi şekilde olumsuz etkiler. Konya’da istifleme (biriktirme) bozukluğu yaşayan bir çok kişi bulunmaktadır. Konya da Moral Psikoloji olarak profesyonel olarak destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Toplumda sıkça “eşya atamama hastalığı” ya da “biriktirme hastalığı” olarak bilinir. Ancak bu durum yalnızca fazlalık eşya biriktirmekten ibaret değildir; çoğu zaman kişinin duygusal ihtiyaçları, geçmiş travmaları ve psikolojik yapısı ile bağlantılıdır.
İstifleme Bozukluğunun Nedenleri
İstifleme bozukluğu, tek bir sebepten kaynaklanmaz. Psikolojik, çevresel ve biyolojik faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar.
- Geçmiş yaşantılar:
Çocukluk döneminde kaynaklara erişim kısıtlılığı, savaş, ekonomik kriz veya ani kayıplar yaşayan kişiler, ileriki yaşlarda “bir gün lazım olabilir” düşüncesiyle eşyalara sıkı sıkıya bağlanabilir. Bu duygu, yoksunluk ve güvensizlik hissinin bir yansımasıdır. - Kaygı ve depresyon:
Eşyalar, bazı kişiler için duygusal bir güven kaynağı haline gelir. Kaygı bozukluğu yaşayan bireyler, eşyalardan ayrılmayı tehdit olarak algılar. Depresyon yaşayan kişiler ise eşyalara tutunarak hayatlarında kontrol hissi sağlamaya çalışabilir. - Kişilik özellikleri:
Kararsızlık, mükemmeliyetçilik ve kontrol ihtiyacı da bu bozukluğa zemin hazırlar. “Belki bir gün kullanırım” ya da “Bunu atarsam hata yapmış olurum” düşünceleri, kişinin eşyaları bırakmasını engeller. - Genetik faktörler:
Araştırmalar, biriktirme bozukluğunun aile bireylerinde de sık görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu durum, genetik yatkınlığın yanı sıra öğrenilmiş davranışlarla da ilişkilidir.
Biriktirme Bozukluğunun Sebep Olduğu Sorunlar
İstifleme bozukluğu yalnızca evde fazlalık oluşturmaz; zamanla bireyin yaşamını çok yönlü şekilde zorlaştırır:
- Evde yaşam alanının daralması:
Fazla eşyalar nedeniyle odalar, koridorlar hatta banyolar bile kullanılamaz hale gelir. Bu durum evde sağlıklı yaşam sürdürmeyi imkânsızlaştırır. - Aile içi çatışmalar ve iletişim sorunları:
Yakın çevre, kişinin biriktirme davranışını anlamakta zorlanır. Tartışmalar, suçlamalar ve kırgınlıklar yaşanır. Özellikle eşler arasında ciddi çatışmalara sebep olabilir. - Hijyen ve sağlık problemleri:
Biriken eşyalar arasında toz, nem, küf ve haşereler oluşabilir. Bu da solunum yolu rahatsızlıkları, alerjiler ve enfeksiyonlara yol açar. - Maddi kayıplar:
Kullanılmayacak eşyaların sürekli satın alınması, kişinin bütçesini olumsuz etkiler. Gereksiz harcamalar ekonomik sıkıntılara neden olur. - Sosyal izolasyon:
Evine misafir kabul edemeyen kişi, zamanla çevresinden uzaklaşır. Utanç, suçluluk ve yalnızlık duyguları sosyal hayatı olumsuz etkiler.
Kıyafet Biriktirme Bozukluğu
İstifleme bozukluğunun en sık görülen türlerinden biri kıyafet biriktirme problemidir. Kişi artık giymediği, bedenine uymayan ya da modası geçmiş kıyafetleri dahi elden çıkaramaz.
- “Belki ileride zayıflarım, giyerim.”
- “Bu kıyafet bana birini hatırlatıyor.”
- “Atarsam pişman olurum.”
gibi düşünceler, kişinin giysileri bırakmasını engeller. Bu durum dolapların taşmasına, odaların depo gibi kullanılmasına ve yaşam alanının kısıtlanmasına yol açar.
Biriktirme Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
İstifleme bozukluğunun tedavisi, bireyin eşyalara yüklediği anlamları fark etmesi ve bu anlamları yeniden yapılandırmasıyla mümkündür. Tedavi süreci sabır ve uzman desteği gerektirir.
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT):
Bu yöntemle, kişinin eşyalara dair olumsuz ve işlevsiz düşünceleri çalışılır. “Bir gün lazım olabilir” gibi düşünceler yerine daha gerçekçi bakış açıları geliştirilir. - Psikoterapi:
Eşya biriktirmenin arkasında kaygı, travma, yalnızlık veya özgüven eksikliği olabilir. Psikoterapi sürecinde bu duyguların kökenine inilir ve sağlıklı başa çıkma yolları kazandırılır. - İlaç tedavisi:
Bazı vakalarda, özellikle eşlik eden depresyon ya da obsesif kompulsif bozukluk gibi durumlarda psikiyatrist tarafından ilaç desteği önerilebilir. - Adım adım düzenleme:
Kişiye küçük hedefler belirlenir. Örneğin sadece bir kutu veya bir dolapla başlanarak, eşyaları ayırma ve bırakma süreci kademeli olarak ilerletilir.
Konya’da Psikolog Desteği
İstifleme bozukluğu çoğu zaman kişinin tek başına aşamayacağı bir süreçtir. Moral Psikoloji, Konya’da uzman psikolog kadrosu ile bu alanda danışanlarına destek sunmaktadır.
- Kişinin biriktirme davranışının altında yatan psikolojik nedenler analiz edilir.
- Bireye özel terapi programları oluşturulur.
- Sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazandırılır.
- Aile üyeleri de sürece dahil edilerek destek mekanizması güçlendirilir.
Eğer siz de eşya atamama bozukluğu ile mücadele ediyorsanız ya da yakınlarınızda bu belirtileri gözlemliyorsanız, Konya’da uzman bir psikolog desteği almak sürecin en etkili çözümüdür.
Konya Moral Psikoloji olarak istifleme (biriktirme) bozukluğu için, uzman Klinik Psikologlarımız tarafından, sizin için en uygun terapi yöntemleri ile profesyonel destek verilmektedir. Bizimle iletişime geçerek, randevu alabilir, yüz yüze ve online olarak psikolojik yardım alabilirsiniz.
Bağlantılar
